Over het project
Het station van Essen speelde vroeger een belangrijke rol als grensstation tussen België en Nederland. De douane controleerde er goederen en dieren die over de grens werden getransporteerd. In 1902 werd daarom op de rangeersite een loods gebouwd. Treinen reden langs en door het gebouw om goederen te kunnen overladen. De loods verloor in de loop der jaren echter haar functie en stond enkele jaren leeg. In 2003 werd de loods beschermd als monument. De gemeente Essen kocht het gebouw in 2010 aan met de ambitie om het nieuw leven in te blazen.
Lichtstraat
In 2018-2020 werd het monument volledig gerestaureerd met respect voor de originele materialen. Bij deze restauratie en herbestemming van de douaneloods stond duurzaamheid voorop. In de nok van het gebouw pronkt nu een hoogtechnologische lichtstraat die licht doorlaat en tegelijkertijd elektriciteit opwekt met transparante PV panelen. Zo kan er milieuvriendelijke elektriciteit opgewekt worden zonder dat zonnepanelen het zicht op het monument ontsieren. Tegelijkertijd laat het glas nog voldoende zonlicht door voor een aangenaam binnenklimaat in de loods.
Het ontwerp en de plaatsing van de lichtstraat werd gegund aan de firma Vorsselmans.
Dit fraaie gebouw in Vlaamse neo-renaissance stijl is sinds 2010 eigendom van Autonoom Gemeentebedrijf van de gemeente Essen.
Het gebouw en zijn omgeving zijn nu in gebruik door Robotland, die er een interactief educatiepark opende.