Rijksmuseum, Amsterdam

Het Nieuwe Rijksmuseum Amsterdam: 56 glazen daken en uitzetramen voor rook- en warmteafvoer

Het Rijksmuseum Amsterdam is in oude luister hersteld. Leidend voor de grootscheepse renovatie is het 19e eeuwse ontwerp van architect Pierre Cuypers. Het uit 1884 daterende Rijksmuseum Amsterdam wordt dus eigenlijk opnieuw ‘uitgevonden’. De grootscheepse renovatie van het hoofdgebouw is in  2013 afgerond en er staat nu een daglichtmuseum dat past in de 21e eeuw en dat voldoet aan de huidige regelgeving.

 
Belang van daglicht

Voor architect Cuypers was daglicht heel belangrijk. Van oorsprong is het een museum met veel glas en ruimte. Bij allerlei aanpassingen in de 20e eeuw is veel daglicht verdwenen. Nu wordt er veel licht en ruimte teruggebracht. Ondermeer middels 56 glazen daken waaronder twee met glas overkapte binnenhoven met een afmeting van 38 x 16 meter en 54 lessenaardaken variërend van ca. 1,70 x 2,10 meter tot 21,4 x 11,6 meter. Een aantal daken zijn hierbij brandwerend uitgevoerd.

 
Architectonische eisen

Door de renovatie wordt de oorspronkelijke architectonische belijning op de daken van het gebouw hersteld. Alle 56 glasdaken zijn dan ook exact op de 19e-eeuwse maatvoering vervaardigd. Dat stelde Brakel Atmos voor bijzondere uitdagingen, onder meer wat betreft de haaks- en vlakheid. Brakel Atmos heeft speciaal voor het Rijksmuseum een slank profiel ontwikkeld dat nagenoeg identiek is aan het oude profiel. Daarmee werd tegemoet gekomen aan de eisen van Monumentenzorg.

 
Hoge eisen lucht- en waterdichtheid

Vanzelfsprekend moesten de glasconstructies ook aangepast worden aan de huidige eisen en regelgeving waarbij er rekening mee gehouden moest worden dat het klimaat vrij constant moet zijn ter bescherming van de kunstwerken. Brakel Atmos vervaardigde hiervoor een speciaal HR beglazingsprofiel dat een U-waarde van 1,4 waarborgt.

 
Detailleringen en beglazing
Er is intensief overleg geweest met de architect over de juiste detailleringen en beglazing. Er is niets aan het toeval overgelaten. Om geen verrassingen betreffende de bouwkundige aansluitingen te krijgen, is er een mock-up van 2 x 2 m gemaakt met een aansluiting op zowel het zink als het leiwerk van het dak. Op basis van dit proefmodel heeft Brakel Atmos bijvoorbeeld slankere aansluitdetails geengineerd en een speciale afdeklijst gedetailleerd.
 

Rookbeheersing en onderhoud
Voor het oorspronkelijke ontwerp golden in 1884 geen brandveiligheidseisen, nu wel. Daarom zijn er ten behoeve van rook- en warmteafvoer uitzetramen opgenomen in de twee glazen daken van de beide binnenplaatsen. Ook hier is gekozen voor een esthetische maatwerkoplossing die het oorspronkelijke ontwerp intact laat. Brakel Atmos ontwikkelde speciale uitzetramen bestaande uit drie ruiten met een speciaal hoog profiel. De belijning in de glasconstructies lopen daarmee door tot aan de nok.

 
Over de glaskappen van de beide binnenplaatsen worden vier onderhoudsbruggen aangebracht, zodat straks op een veilige manier onderhoud kan worden gepleegd aan de RWA installatie en de glazen daken.

NeroQom was verantwoordelijk voor reparatie in de renovatiefase. De NeroQom discipline 1-070+ GLASS SCRATCH REMOVAL LARGE is hier toegepast. Door machinaal polijsten (veredeld schuren) is een glas kras verwijderd. Door scratch removal disks te gebruiken met een overlappende droge techniek in diverse korrelgroottes wordt het glas gepolijst. Na het bereik van het diepste punt van de kras kan het oppervlak weer naar hoogglans worden gepolijst. De Nen-norm 3264 / Nen-En 1279 is de kwaliteitsnorm.

Boon Edam leverde de draaideuren voor het Rijksmuseum.